Etiopia

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Republica Democratica Federal d'Etiopia የኢትዮጵያ ፈደራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ Ityop'iya Federalawi Demokrasiyawi Ripeblik
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: n/d
Himno nacional: Whedefit Gesgeshi Woude Henate Ethiopia
Capital  • Población  • Coordenatas	Addis Abeba[1] 2.757.730 (2005) 9°1' N 38° 44' E
Mayor ciudat	Addis Abeba
Idiomas oficials	Amharico
Forma de gubierno President Primer ministro	Republica federal Mulatu Teshome Wirtu Haile Mariam Desalegn
Independencia  • Calendata
Superficie  • Total  • % augua Mugas Costas	Posición 26º 1.127.127 km² 0.7 5.311 km 0 km
Población  • Total  • Densidat	Posición 16º 78.529.836 (2008) 60 hab/km²
PIB (PPA)  • Total (2008)  • PIB per capita	Posición 62º US$ 84.299 millons US$ 1122,93
Moneda	Birr (ETB)
Chentilicio	Etíope[2]
Zona horaria  • en Verano	MSK (UTC+2) MSK (UTC+3)
Dominio d'Internet	.et
Codigo telefonico	+251
Prefixo radiofonico	9EA-9FZ, ETA-ETZ
Codigo ISO	231 / ETH / ET
Miembro de: ONU, UA

A Republica Democratica Federal d'Etiopia (en amharico ኢትዮጵያ, Ityop'iya, en guiés ኢትዮጵያ, en oromo Fereralawa Dmokratawa Repabliikii ItiyoPiya) ye un país d'Africa oriental. Muga a l'ueste con Sudán; a o norte con Eritrea y Chibuti; a l'este con Somalia y a o sud con Kenya; dende a independencia d'Eritrea en 1993, o país no tien salida a la mar Roya. D'antis mas se clamó Abisinia.

A superficie d'o país ye de 1.127.127 km², con una población de 2.757.730 habitants (2005), y una densidat de población de 2,45 hab/km². Ye o segundo país d'Africa por a suya población dezaga de Nicheria y o deceno por a suya superficie.

A capital d'o país ye a ciudat d'Addis Abeba. Politicament, o país ye una Republica federal, estando l'actual president Mulatu Teshome Wirtu y l'actual primer ministro Haile Mariam Desalegn.

Etiopia estió o segundo país d'o mundo en fer d'o cristianismo a suya relichión oficial, dimpués d'Armenia. Sindembargo, estió o primer lugar en recibir exilatos de relichión islamica provenients d'Arabia, y asinas tamién bi ha en o país una important población de relichión islamica.

A ciudat mas poblata d'o país ye a suya capital, Addis Abeba, con arredol de 2,5 millons d'habitants, pasando d'os 100.000 habitants atras 9 ciudaz, y d'os 200.000 nomás a ciudat de Dire Dawa.

Cheograficament, o país s'estendilla en un altiplano central, con altarias de 1.800 dica 3.000 metros, con bellas tucas que plegan dica os 4.620, como por eixemplo o Ras Dashen, que ye asinas a maxima altaria d'o país. Addis Abeba, situata a 2.400 metros d'altaria, ye considerata a capital de mayor altaria d'o mundo. En iste altiplano tienen a suya naixencia bellos ríos, como o Nilo Azul, una d'as brancas d'o río Nilo, que tiene o naixedero en o lago Tana.

Etiopia ye considerata como a cuna d'a Humanidat, y ye amás o puesto a on se trobó a Lucy. Ye, chunto con Kenya, o país a on s'an feito as troballas arqueolochicas d'hominidos mas antigos.

A civilización etiopica, con a civilización de l'Antigo Echipto, ye a mas antiga civilización africana, con centros historicament tan importants como o reino d'Aksum. A ran internacional, Etiopia estió miembro d'a Sociedat d'as Nacions dende 1923, sinnó a Declaración d'as Nacions Unidas en 1942 y estió uno d'os 51 países fundadors d'a Organización d'as Nacions Unidas. Addis-Abeba ye tamién a seu d'a Unión Africana (Haile Selassie estió uno d'os prencipals promotors, cuan se clamaba OUA, Organización para la Unidat Africana), y tamién ye a seu d'a Comisión Economica ta Africa (CEA).

1. ↑ (de) Das aktuelle Buch der Allgemeinbildung. 550.000 Daten und Fakten. 10.000 Einzelthemen, Bertelsmann Lexikon Institut, 2003, ISBN 3-577-13530-1, p. 612 - 675
2. ↑ (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.